E mahi tahi ana ngā kura o Rotorua me ngā iwi

E mahi tahi ana ngā kura o Rotorua me ngā iwi

Kei te whai hua te hononga i waenga i ngā iwi me ngā kura e rima o Rotorua mō ngā tamariki katoa me ngā rangatahi o te rohe.

 

Read English

Ko Whakapoungakau te pae maunga: The Whakapoungakau Ranges feature in the pepeha of Ngati te Roro o Te Rangi and the local schools, including Ōwhata School, pictured here

Ngā kura kei te taha rāwhiti o Rotorua: He hononga motuhake tō ngā kura o Lynmore, Ōwhata, Rotokawa, Te Kura Takawaenga o Mokoia me Te Kura Tuarua o Rotorua Lakes ki a Ngāti Te Roro o te Rangi, tētahi hapū o Te Arawa, ā, he ōrite ō rātou whāinga me ngā wawata mō ā rātou tamariki.

I hua ake tēnei hononga motuhake i te hokinga atu o te whenua o te kura ki te iwi i roto i te whakataunga o Te Arawa i te tau 2008; i waitohua ngā kura me te iwi i tētahi Manatu Whakaaetanga kia tū tētahi māngai ā-iwi ki ō rātou poari kaitiaki.

Ko te kaumātua, a Paraone Pirika tētahi o ngā māngai, ā, hei tāna he takohanga tō ngā hapū ki te mahi tahi ki ngā kura me te hapori.

“Nā tātou katoa ēnei tamariki ahakoa te tae, ahakoa te kura," hei tā Paraone.

Ka whai tonu te tikanga mahi tahi i ngā tuakiri motuhake o ia kura.

“Ehara i te mea kei te whakararu tētahi i tētahi me te mea atu e mahi tahi ana mātou i roto i ngā mahi katoa kāo. He tuakiri motuhake, he uauatanga hoki tō ia kura,” e ai ki a Jon Ward, tumuaki o te Kura Tuarua o Rotorua Lakes.

Hei tauira, he raru ahurea kēnge i roto i te hapori o te kura o Ōwhata. “Kei konei tonu aua whānau katoa,” hei tā te tumuaki, Bob Stiles, “engari ināianei ka pōhiritia rātou ki te kura ki te kōrero tahi mō ō rātou wawata mō ā rātou tamariki.”

He rerekē rawa atu te uauatanga mō te kura o Lynmore. “I whakararautia atu ētahi momo waiaro,” e ai ki a Lorraine Taylor, tumuaki o mua (kei te kura o Silverstream ki Whakatiki ināianei). “I mahue atu i ngā ākonga Māori tō rātou 'Māoritanga' i te kēti kātahi ka whakapākehā i a rātou anō. Ki taku titiro ehara tērā i te pai mō rātou, i kite i ngā taukumukume i roto tonu i ā rātou, ā, kāore ō rātou tuakiri, ahurea hoki i te whakamanatia. Me te aha, he rerekē rawa te paetae a ngā Māori i tō mātou kura.”

“Mā te whakamahi i ngā pou e whā – te whanaungatanga, te whakapapa, te wairuatanga me te manaakitanga – e āhei ai mātou ki te whakapakari i ēnei hononga. Ā, kei te kite i te huringa o ngā waiaro,” hei tā Paraone.

Kei te kite i te huringa o ngā waiaro i roto i ngā raraunga e whakaatu ana "he ōrite rawa te paetae a ngā ākonga Māori mō te pānui, te tuhituhi, te pāngarau me te pūtaiao”. Hei tā Lorraine i puta mai te huringa hirahira i te mahi tahi a Lynmore me ētahi atu kura, me te whakamahi i te marau ā-rohe kia hāngai ngā horopaki ki ngā ākonga Māori.

Kei te whai ngā kura i te tikanga arotahi ki te ākonga, kaua ko te arotahi ki te kura, hei tauira, mā te tuari i ngā kairuruku tautoko e whā e ai ki te nui o te matea.

Ā, he mārama te taunakitanga mō ngā huringa o te pāpori whānui mā ngā mahi i waenga i ngā kura, te iwi me ngā Pirihimana, ngā umanga hauora me ngā umanga papori hoki.

“Ko tētahi o ngā tohu ko te hekenga iho o ngā hara, e 50 paihēneti te hekenga ,” hei tā Paraone. “Kua heke hoki te tūkinotanga i roto i ngā whānau. Ka whai hua te manaakitanga.”

Link to full article (in English):

Rotorua schools and iwi collaborate  Education Gazette